Rok 2018 był niewątpliwie rokiem ogromnych zmian w prawie dla biznesu (sami nazwaliśmy go „rokiem compliance”). A jakie zmiany prawne czekają przedsiębiorców w 2019 roku? Poniżej lista z podziałem na zakres tematyczny.
# KRS UND BUCHHALTUNG
- Kürzere Aufbewahrungsfrist für genehmigte Jahresabschlüsse (SF) - 5 Jahre ab dem Ende des Jahres, in dem die SF genehmigt wurde. Inkrafttreten der Änderung: 1.01.2019 r.;
- SF für 2018 werden ausschließlich in elektronischer Form erstellt und mit einer qualifizierten elektronischen Signatur / ePUAP-Vertrauensprofil versehen. Inkrafttreten: 1.10.2018 r.;
- SF an KRS nicht nur von einem Vorstandsmitglied, sondern auch von einem Bevollmächtigten, Rechtsanwalt, Rechtsberater oder ausländischen Anwalt mit einem polnischen PESEL eingereicht werden. Wir haben ausführlich über diese Änderung geschrieben HIER;
- Krajowy Rejestr Zadłużonych. Ustawa z dnia 9 listopada 2018 r. o Krajowym Rejestrze Zadłużonych wprowadza darmowy dostępny on-line rejestr, który niestety najprawdopodobniej ruszy dopiero pod koniec 2020 r. O tej zmianie pisaliśmy HIER.
# COMPLIANCE
- AML. Der 13.01.2019 ist der Stichtag für die Erstellung und Umsetzung Ihrer eigenen AML/CFT-Risikobewertung nach dem neuen Gesetz. Ich habe über das Gesetz, einschließlich seines Anwendungsbereichs und seiner Verpflichtungen, geschrieben HIER;
- Haftung der kollektiven Einrichtungen. Die abschließenden Arbeiten an einem Gesetzentwurf, der die Einhaltung der Vorschriften in Unternehmen revolutionieren könnte, sind im Gange. Ich habe über den Gesetzentwurf geschrieben HIER;
- Ochrona Konkurencji i Konsumentów. Prezes UOKiK od dnia 15.12.2018 r. uprawniony jest do nałożenia kary na kadrę menadżerską (do 5 mln złotych) w przypadku wykrycia, że menedżer umyślnie przyczynił się do naruszenia zbiorowych interesów konsumentów lub stosowania klauzul niedozwolonych w umowach handlowych;
- Anti-Korruptions-Kodex. Ustawa o jawności życia publicznego została „zamrożona”. W 2019 roku powinny wyjaśnić się dalsze losy tego projektu. O projekcie ustawy pisaliśmy HIER.
# ARBEITS- UND SOZIALVERSICHERUNGSRECHT
- Minimalne wynagrodzenie za pracę wyniesie 2.250 zł brutto;
- Minimalna stawka godzinowa dla zleceniobiorców lub usługodawców wyniesie 14,70 zł;
- Abschaffung der obligatorischen Weiterbildung im Bereich Gesundheit und Sicherheit am Arbeitsplatz für die am wenigsten unfallgefährdeten Branchen, insbesondere Verwaltungs- und Büroangestellte, die vom Arbeitgeber bis zu max. 3 Risikokategorien;
- Keine Verpflichtung zur Beschäftigung einer Fachkraft für Sicherheit und Gesundheitsschutz dla pracodawcy do 3 kat. ryzyka zatrudniającego nie więcej niż 50 pracowników (poprzednio: 20);
- Verkürzung der Zeit Aufbewahrung von Mitarbeiterunterlagen von 50 auf 10 Jahre; die Akten der Arbeitnehmer werden elektronisch gespeichert werden können;
- Wynagrodzenie za pracę będzie płatne na konto pracownika, do rąk własnych tylko na wniosek (art. 86 § 3 KP); Jeśli pracownik nie posiada konta bankowego i jednocześnie nie złożył wniosku o wypłatę wynagrodzenia do rąk własnych, wówczas jego pensja zostanie przekazana na tzw. podstawowy rachunek bankowy (otwarcie i prowadzenie takiego rachunku, służącego wyłącznie do odbioru wynagrodzenia, jest bezpłatne);
- Verpflichtung des Arbeitgebers, den Arbeitnehmer bei Beendigung des Arbeitsvertrags zu informieren neue Informationen in Ergänzung zur Arbeitsbescheinigung (u. a. über die Aufbewahrung von Personalakten).
# RECHT DER HANDELSGESELLSCHAFTEN
- Versammlung der Aktionäre: (1) die Möglichkeit der Annullierung der Hauptversammlung durch den Aktionär, der ihre Einberufung verlangt (Artikel 236 § 3 des Gesellschaftsgesetzes), (2) die Verpflichtung, die Vollmacht zur Vertretung des Aktionärs in der Hauptversammlung dem Protokollbuch beizufügen, (3) die Möglichkeit der Fernabstimmung über die Beschlüsse der Hauptversammlung, mit Ausnahme derjenigen, die in geheimer Abstimmung gefasst werden.
- Hindernisse für das Ausscheiden des "letzten" Mitglieds einer Gesellschaft mit beschränkter Haftung / Aktiengesellschaft. Składający rezygnację członek zarządu sp. z o.o. będący jedynym członkiem organu, ma obowiązek złożyć rezygnację wspólnikom, zwołując jednocześnie zgromadzenie wspólników. Rezygnacja taka będzie skuteczna dopiero z dniem następującym po dniu, na który zwołano zgromadzenie wspólników (art. 202 § 6 KSH). Rozwiązanie to służy zapobieganiu pozostawiania spółek z nieobsadzonym zarządem, niezdolnych do działania, w tym brania udziału w post. sądowych i egzekucyjnych. Dotyczy to również rady nadzorczej (jeśli powołana). Zmiana jest kontrowersyjna, z racji możliwości przymuszenia do czasowego pełnienia niechcianej funkcji. W mojej ocenie jest to zmiana potrzebna;
- Zmiana umowy sp. z o.o. w organizacji w formie umowy wspólników (art. 161 § 4 KSH) – wprowadzono przepis zgodny z dotychczasową linią orzeczniczą SN (post. z dnia 25.02.2009 r., sygn. akt II CSK 489/08);
- Dzień dywidendy – w braku odmiennego zastrzeżenia ma nim być dzień powzięcia uchwały o podziale zysku;
- Rückzahlung der Vorabdividende (Artikel 195 § 11 des Gesellschaftsgesetzes) - neue Regeln für die Erstattung im Falle eines Verlustes oder eines geringeren Gewinns als die gezahlten Vorschüsse;
- Osoba nie będąca partnerem może zostać członkiem zarządu spółki partnerskiej (art. 97 § 3 KSH);
- Wypowiedzenie umowy spółki SKA przez komplementariusza i jego wystąpienie ze spółki jest dopuszczalne bez względu na treść umowy (art. 149 § 1 KSH);
- Nowe skutki przekroczenia umocowania przez Zarząd. Zrównano pozycję „rzekomego pełnomocnika” (osoby działającej z przekroczeniem pełnomocnictwa albo po jego wygaśnięciu) do pozycji członka organu osoby prawnej (np. członka zarządu) którego mandant już wygasł, albo który przekroczył zakres umocowania. Znowelizowany przepis art. 39 kodeksu cywilnego uzależnia ważność zawartej przez taką osobę umowy od jej potwierdzenia przez osobę prawną, w której imieniu została ona zawarta (tzw. bezskuteczność zawieszona). W przypadku jednostronnych czynności prawnych (np. oświadczenia / wypowiedzenia) – będą one bezwzględnie nieważne.
Wejście w życie wszystkich ww. zmian: 1 stycznia 2019 r.
# EGZEKUCJA
Dnia 1.01.2019 r. weszły w życie nowe ustawy o komornikach sądowych i kosztach komorniczych, które rewolucjonizują egzekucję. Na Komorników nałożone są nowe obowiązki i ograniczenia (np. wymóg filmowania wielu czynności), ale przede wszystkim ograniczony zostały terytorialnie wybór komornika do najbliższego rewiru. Zmiany mogą negatywnie wpłynąć na skuteczność egzekucji dla wierzycieli. O zmianie szczegółowo pisałem na blogu HIER.
# PRAWO WŁASNOŚCI PRZEMYSŁOWEJ
Trwają prace nad znowelizowaniem ustawy prawo własności przemysłowej celem dostosowania do dyrektywy 2015/2436 z dnia 16 grudnia 2015 roku. Zmianie ma ulec definicja znaku towarowego (brak wymogu graficznego przedstawienia znaku). Przedłużenie prawa ochronnego ma być możliwe już przez samo wniesienie opłaty (bez konieczności składania wniosku). Każdy licencjobiorca ma uzyskać prawo do kierowania roszczeń z tytułu naruszenia praw do znaku towarowego (np. franczyzobiorca będący licencjobiorcą restauracji będzie mógł samodzielnie pozwać podmiot trzeci o naruszenie znaku towarowego, podobnie jak spółka będąca dystrybutorem wyłącznym sprzętu spółki zagranicznej w Polsce). Wejście w życie: prawdopodobnie w 2019 r. (brak terminu).
# STEUERRECHT
- Erleichterung bei uneinbringlichen Forderungen im Bereich der Mehrwertsteuer für den Gläubiger nach nur 90 Tagen (statt 150);
- Status „małego podatnika” do 2.000.000 EUR Einkommen (vorher 1.200.000 EUR) ab dem 1.1.2020, was für diese Unternehmen eine günstige Besteuerung der CIT, Abschreibungspräferenzen und die Möglichkeit der Zahlung vierteljährlicher Vorschüsse auf die PIT und CIT bedeutet.
- Vorzugssteuersatz der CIT (9%) können kleine Steuerzahler und Steuerzahler, die ein Unternehmen gründen, in Anspruch nehmen, wenn die im laufenden Steuerjahr (zuvor im Vorjahr) erzielten Einnahmen den Gegenwert von 1.200.000 PLN nicht übersteigen;
- Możliwość jednorazowego rozliczenia straty podatkowej do wysokości 5 mln zł;
- Zwolnienie z podatku dochodowego wypłaconych od ubezpieczyciela kwot odszkodowań przeznaczonych na odtworzenie zniszczonych środków trwałych, z wyjątkiem samochodu osobowego.
- Ujednolicenie formularzy deklaracji podatkowych w przypadku podatków lokalnych (podatku od nieruchomości czy leśnego) oraz umożliwienie składania ich drogą elektroniczną;
- Wegzugssteuer – podatek od niezrealizowanych zysków – znane są stawki (w przypadku podatników CIT wyniesie 19% wartości majątku; w przypadku podatników PIT przewidziano stawki 19% i 3%, gdy wartość przenoszonych składników majątkowych przekracza 4 000 000 zł) i zasady jego pobierania;
- IP BOX - Vorzugsbesteuerung von Einkünften aus qualifizierten Rechten an geistigem Eigentum zum Satz von 5%, sofern der Steuerpflichtige Tätigkeiten ausübt, die unmittelbar mit der Schaffung, Entwicklung oder Verbesserung des Rechts an geistigem Eigentum zusammenhängen;
- MDR – obowiązek zgłaszania szefowi KAS elektronicznie w terminie 30 dni schematów podatkowych przez „promotorów” którzy tworzą, udostępniają, wdrażają schematy podatkowe. „Promotorem” określa się m. in. doradcę podatkowego, adwokata, radcę prawnego czy pracownika banku. Uchybienie obowiązkowi przekazania schematu zagrożone jest grzywną w wysokości 720 stawek dziennych, tj. max. do 21,6 mln zł;
- Beim Erlass von Steuerbescheiden können die KAS-Behörden unter anderem aufgrund von Steuervermeidungsklauseln (darin enthaltene Bagatellklauseln), Verrechnungspreisklauseln und Quellensteuer innerhalb des in der Abgabenordnung vorgesehenen Rahmens (Wertbeschränkungen) "nebenbei" eine zusätzliche Steuerschuld festsetzen;
- Neue SteuerstraftatenNichteinhaltung der Verpflichtung zur Einreichung von Informationen über die Erstellung von Verrechnungspreisdokumenten, Vorlage von Verrechnungspreisdokumenten, Nichtmeldung von Steuerregelungen, Abgabe einer unwahren Erklärung, die eine Befreiung von der Mehrwertsteuer oder eine Ermäßigung des Steuersatzes bedingt.
# SCHLUSSFOLGERUNGEN
Żaden przedsiębiorca nie powinien przejść obojętnie obok ww. zmian. Wprowadzane zmiany w dużej części są kontynuacją zmian 2018 roku budujących system compliance w korporacjach. Zarysowuje się tendencja kierowania odpowiedzialności finansowej w stronę menedżerów. Przed compliance nie ma zatem ucieczki. Jest też sporo zmian wymagających dostosowania dokumentacji pracowniczej. Konieczne jest także przygotowanie się na całkowicie elektronicznej składanie dokumentacji rachunkowej do KRS. Kto jeszcze nie posiada podpisu kwalifikowanego albo ePAUP powinien go założyć niezwłocznie. Plusem jest pakiet ułatwień MŚP dot. zwłaszcza kwestii pracowniczych, w tym BHP, jak również nowelizacja Kodeksu Spółek Handlowych usuwająca kilka rozbieżności. Niestety system podatkowy nadal pozostaje nieczytelny i nieprzejrzysty, a uprawnienia organów KAS ulegają stopniowemu zwiększaniu.
