Menu
Oszustwa leasingowe, leasing oszustwa, Przywłaszczenie leasing, Przywłaszczenie przedmiotu leasingu, Wyłudzenie leasingu, wyłudzenie leasing, fikcyjny leasing, zdublowany leasing.
Przestępstwa (oszustwa) leasingowe to 'temat rzeka’. Zasada nr 1 z klasyki szkoleń dla pracowników firm leasingowych brzmi: „To oszust szuka leasingodawcy, a nie leasingodawca oszusta.”. Tym samym największe ryzyko 'fraudu’ występuje w przypadku nieznanych wcześniej leasingodawcy podmiotów kierujących zapytanie ofertowe (zarówno samodzielnie jak i przez pośrednika). Statystyki nie kłamią. Sugeruję prześledzić przypadki fraudów we własnej firmie. Oszustwa zdarzają się prawie zawsze tam gdzie klient poszukuje leasingu, a nie gdzie leasing poszukuje klienta. Zasada ograniczonego zaufania obowiązuje zatem w stosunku do podmiotów kierujących zapytania ofertowe, zwłaszcza on-line, z pomijaniem kontaktu bezpośredniego, przez pełnomocnika, albo w inny budzący wątpliwości sposób. Spotykałem się w swojej pracy z tak oczywistymi próbami oszukania firm leasingowych, iż dały się zweryfikować z poziomu zwykłego wejścia na stronę Internetową zainteresowanego, która wyglądała jakby stworzona na potrzeby nielegalnego procederu (fikcyjne informacje i klienci, pobrane z Internetu zdjęcia mające pokazywać rzeczywisty wygląd członków zarządu albo siedziby spółki itp.).
Nie można jednak zapomnieć o zasadzie nr 2 – będącej wyjątkiem od pierwszej – a mianowicie – „Okazja czyni złodzieja (tu: oszusta)”. Oznacza to że również w poprawnie funkcjonującym leasingu, z różnych przyczyn może dojść do oszustwa leasingowego – zwłaszcza gdy etap początkowy leasingu stanowił jedynie formę usypiania czujności, budowania zaufania i historii finansowej. Na szkoleniach omawiam case’y oszustw w których np. leasingobiorca zdecydował się na oszustwo po kilku latach poprawnej współpracy, dopiero gdy pojawił się kryzys. I to jest właśnie kolejna
zasada nr 3 – „Skłonność do oszustwa wzrasta w trakcie kryzysu” – zasada ta dała o sobie ponownie poznać w 2020 roku (pandemia koronawirusa), kiedy to na skutek przejścia w tryb pracy zdalnej (jak również niechęci wielu pracowników branży około-leasingowej do osobistych kontaktów, w tym czynności przy leasingu) pojawiły się dla oszustów nowe możliwości, z których wielu skorzystało.
Jakie są przykładowe rodzaje oszustw leasingowych? [PL = przedmiot leasingu]. Poniżej lista wybranych rodzajów oszustw leasingowych (nazewnictwo własne).
Od strony prawnej, oszustwa leasingowe (w zależności od rodzaju) mogą ‘podpadać’ pod najróżniejsze przepisy prawa karnego. Poniżej znajduje się wyciąg z najczęściej stosowanych.
| Przepis | Wyciąg z przepisu | Przykład | Komentarz |
Art. 284 kodeksu karnego [Przywłaszczenie] | § 1. Kto przywłaszcza sobie cudzą rzecz ruchomą lub prawo majątkowe, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. § 2. Kto przywłaszcza sobie powierzoną mu rzecz ruchomą, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. | Samowolna sprzedaż przedmiotu leasingu przez leasingobiorcę. Ukrycie przedmiotu leasingu celem sprzedaży. | Podstawowy i najczęściej występujący przepisy przy przestępstwach leasingowych. Klasyka i zmora dla firm leasingowych. |
Art. 286 kodeksu karnego [Oszustwo] | Kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. | Zatajenie we wniosku leasingowym rzeczywistej sytuacji finansowej celem wyłudzenia leasingu przez podmiot niespełniający kryteriów. Brak faktycznego prowadzenia działalności na którą jest przeznaczony leasing. | Oszustwo przynajmniej w części występuje przy większości oszustw leasingowych, z uwagi na tuszowanie rzeczywistej sytuacji finansowej. Jest trudniejsze do wykazania z uwagi na to że jest tzw. przestępstwem kierunkowym (wymaga wykazania zamiaru sprawcy). |
Art. 270 kodeksu karnego [Fałsz materialny] | § 1. Kto, w celu użycia za autentyczny, podrabia lub przerabia dokument lub takiego dokumentu jako autentycznego używa, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. | Sfałszowanie zaświadczenia o niezaleganiu z US/ZUS, umowy, innych dokumentów. | Przestępstwo towarzyszące, ma znaczenie uboczne względem przestępstwa typu przywłaszczenie, oszustwo. |
Art. 272 kodeksu karnego [Wyłudzenie poświadczenia nieprawdy] | Kto wyłudza poświadczenie nieprawdy przez podstępne wprowadzenie w błąd funkcjonariusza publicznego lub innej osoby upoważnionej do wystawienia dokumentu, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. | Sytuacja podobna jak wyżej. | Sytuacja podobna jak wyżej. |
Art. 273 kodeksu karnego [Użycie poświadczeń nieprawdy] | Kto używa dokumentu określonego w art. 271 lub 272, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. | Sytuacja podobna jak wyżej. | Sytuacja podobna jak wyżej. |
Art. 300 kodeksu karnego [Niezaspokojenie roszczeń wierzyciela] | § 1. Kto, w razie grożącej mu niewypłacalności lub upadłości, udaremnia lub uszczupla zaspokojenie swojego wierzyciela przez to, że usuwa, ukrywa, zbywa, darowuje, niszczy, rzeczywiście lub pozornie obciąża albo uszkadza składniki swojego majątku, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. | Dłużnik daruje mieszkanie osobie trzeciej; ustanawia pozorną hipotekę dla znajomego przedsiębiorcy; ukrywa wartościowy majątek. | Często spotykana sytuacja na windykacji po fraudzie leasingowym. |
Art. 301 kodeksu karnego [Pozorne bankructwo] | § 1. Kto będąc dłużnikiem kilku wierzycieli udaremnia lub ogranicza zaspokojenie ich należności przez to, że tworzy w oparciu o przepisy prawa nową jednostkę gospodarczą i przenosi na nią składniki swojego majątku, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. § 2. Tej samej karze podlega, kto będąc dłużnikiem kilku wierzycieli doprowadza do swojej upadłości lub niewypłacalności w sposób lekkomyślny, w szczególności przez trwonienie części składowych majątku, zaciąganie zobowiązań lub zawieranie transakcji oczywiście sprzecznych z zasadami gospodarowania, | Dłużnik tworzy nową spółkę na którą przenosi majątek / ceduje wierzytelności z kontraktów. Dłużnik przerzuca majątek do nowej spółki. Dłużnik wyprowadza wartościowy majątek ze spółki dłużnika celem doprowadzenia do upadłości. | Często spotykana sytuacja na windykacji po fraudzie leasingowym. Wariant 2 występuje często na fraudach masowych na skalę całego kraju, w których pokrzywdzonymi jest często wiele różnych podmiotów branży finansowej |
Ogólną zasadą jest PREWENCJA. O czym zapominają szczególnie nowe firmy na rynku (bez bogatego wieloletniego know-how w branży)? O szkoleniu swoich pracowników z mechanizmów oszustw leasingowych, alertów niebezpiecznych zachowań itp. Dlaczego jest to tak istotne? Bo: (1) rotacja kadrowa w branży leasingowej była i nadal jest spora; (2) leasing w Polsce nadal rośnie w dużym tempie, co skutkuje brakiem specjalistów na rynku i koniecznością ich pozyskiwania z innych branż i dokształcania oraz dostosowywania do pracy w leasingu. Takie osoby nie posiadają zatem wieloletniego doświadczenia w zakresie oszustw w sektorze finansowym, a zwłaszcza w leasingu, które cechują się swoją indywidualną specyfiką. Firmy rozpoczynają także działalność operacyjną przed opracowaniem przemyślanych, wręcz „fraudoodpornych” dokumentów związanych z działalnością, zwłaszcza takich jak: regulamin / umowa / OWL. Nie wprowadzają też systemów complinace. Do tego rynek oczekuje prostych, krótkich, przystępnych i przyjaznych dokumentów. Te luki wykorzystują oszuści.
Stosowane środki obronne zależą od poszczególnych rodzajów oszustw. Gdy jest już za późno na prewencję – liczy się szybka i aktywna reprezentacja pokrzywdzonej spółki w sprawach zarówno cywilnych jak i karnych, w tym umiejętne korzystanie z istniejących zabezpieczeń leasingu, względnie korzystanie z zabezpieczenia w postępowaniu cywilnym. W przypadku podmiotów niewypłacalnych – szybki proces decyzyjny i dynamiczne reagowanie na działania dłużnika jest tym, co daje szansę zminimalizować straty, a nawet jeszcze zarobić na z pozoru straconej transakcji.
Prowadzę szkolenia i seminaria poświęcone tematyce oszustw leasingowych oraz ich przeciwdziałaniu. Szkolenia odbywają się zarówno w wariancie bezpośrednim jak i on-line (MS Teams / Skype dla firm). Zleceniodawcami są firmy leasingowe, ubezpieczyciele oraz podmioty finansujące branżę leasingową. Uczestnikami są pracownicy zespołów – sprzedaży, operacyjnego, monitoringu ryzyka, prawnego, kontroli, audytu, utrzymania relacji itp. a także menedżerowie i kadra zarządzająca. Szkolenia są elementem systemu compliance, który powinien funkcjonować w każdej firmie leasingowej. Ich celem jest poszerzenie wiedzy w temacie oszustw leasingowych, zwiększenie świadomości, wyczulenie na sygnały potencjalnych działań przestępczych, zwiększenie umiejętności zapobiegania przestępstwom itp.
Na szkoleniach omawiam m.in.:
Celem uzyskania oferty szkolenia oraz planu szkolenia zachęcam do kontaktu. Na życzenie przedstawię również referencje i portfolio.
TUTAJ możesz zobaczyć przykładowy plan szkolenia leasingowego.