Za nami IX Międzynarodowy Kongres Faktoringu, zatem można pokusić się o jego podsumowanie. Z racji tematyki Bloga, podsumowanie będzie dotyczyło prawnych aspektów faktoringu – zarówno tych które pojawiły się na Kongresie jak i tych, na które nie starczyło czasu. Kongres został już całościowo podsumowany przez PZF tutaj – zachęcam do lektury. Ja natomiast skupię się w podsumowaniu na tym, na czym znam się najlepiej – czyli na prawnych aspektach faktoringu.
# Czas na „Wolne Faktury”
Na Kongresie oficjalnie ruszyła Kampania „Wolne Faktury – bez zakazu cesji”. Za pomysł i realizację należą się duże słowa uznania dla PZF. Kampania jest potrzebna – nie tylko z punktu widzenia biznesowego ale i prawnego. Wielokrotnie spotykałem się w umowach z klauzulami zakazu cesji, które często uniemożliwiają objęcie kontraktu faktoringiem. Szerszej pisałem o tym TUTAJ. Jest to ograniczenie dla branży, ale i przedsiębiorców. W zaistniałej sytuacji zakrojona na szeroką skalę kampania jest niezwykle potrzebna i służy nie tylko branży ale całemu rynkowi B2B. Blog Faktoring a Prawo zostanie partnerem kampanii.
# Panel dyskusyjny
W tym roku panel dyskusyjny dot. zmian w prawie był ostatnim panelem Kongresu. Jak dla mnie mógłby trwać cały dzień, mamy bowiem w tym roku do czynienia z bardzo dużą liczbą istotnych zmian prawnych które bezpośrednio dotykają branżę faktoringową. Czasu na pełne omówienie zmian trochę zabrakło, udało się omówić przede wszystkim tematykę split payment, wspomnieć o STIR, białych i czarnych listach podatników VAT. Pozytywem w gąszczu zmian są: (i) bardzo ostrożne stosowanie przelewów split payment przez odbiorców faktoringu, (ii) współpraca Ministerstwa Finansów i konsultacje branżowe w zakresie zmian dotyczących rynku faktoringu.
# Rok 2018 – co już za nami?
Ponieważ na Kongresie czasu na pełne omówienie zmian trochę zabrakło, dlatego pozwoliłem sobie przedstawić Państwu w formie poniższej listy zakres najważniejszych tegorocznych zmian prawnych dotykających branżę faktoringową, które już weszły w życie:
1. Jednolity Plik Kontrolny;
2. Rozporządzenie RODO (o którym pisałem m.in. tutaj);
3. Split Payment, o którym pisałem:
– tutaj – całościowo,
– tutaj – w kontekście tego jak firmy walczą ze split payment,
– tutaj – w kontekście tego że stosowanie rachunków niefirmowych przez małe firmy może być patentem na split payment,
– tutaj – w kontekście interpretacji indywidualnej.
4. nowa ustawa o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych (o której pisałem tutaj);
5. skrócenie terminów przedawnienia, co dotyka branżę faktoringową w sposób bardzo ograniczony (o czym pisałem tutaj i tutaj);
6. ułatwienia dla firm faktoringowych w darmowej weryfikacji dłużników w formie (i) publikacji sprawozdań finansowych, (ii) nowego krajowego rejestru zadłużonych, (iii) publikacji na stronie MF wyciągu z deklaracji podatkowych największych podatników (o czym pisałem tutaj);
7. nowa ustawa o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, tzw. AML (o której niedługo będę pisał);
8. nowa ustawa z dnia 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych, tzw. STIR – dotycząca faktorów będących bankami;
9. ustawa z dnia 10 maja 2018 r. o zmianie ustawy o usługach płatniczych oraz niektórych innych ustaw (wdrożenie dyrektywy PSD2 – dot. głównie FinTech-ów);
Rozpocząłem także autorski cykl przeglądu orzecznictwa sądowego w sprawach faktoringowych (pierwszy wpis dot. orzecznictwa z I poł 2018 roku znajduje się tutaj).
10. Zmiany dotyczące branży faktoringowej jedynie pośrednio to:
- zmiany w rejestrze przedsiębiorców KRS (o których pisałem tutaj),
- nowe zasady stosowania monitoringu przez pracodawcę (o których pisałem tutaj),
- wykreślenie przedsiębiorców z CEiDG za brak wpisanego numeru PESEL (o czym pisałem tutaj),
- Prosta Spółka Akcyjna – jako projekt nowej spółki prawa handlowego (o której pisałem tutaj),
- Nowelizacja ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (o której pisałem tutaj).
# Rok 2018 – co dopiero PRZED NAMI?
Pomimo tak ogromnego pakietu zmian prawnych, wcale nie znajdujemy się na finiszu. Poniżej 3 najważniejsze zmiany, które być może zostaną uchwalone jeszcze w 2018 roku:
- ustawa o Krajowym Rejestrze Zadłużenia (projekt przyjęto dnia 29.05.2018 r.), która prawdopodobnie wejdzie w życie dnia 1.02.2019 r. i umożliwi branży faktoringowej w ograniczonym zakresie darmową weryfikację faktorantów, członków zarządów, prokurentów, poręczycieli i innych podmiotów. Pisałem o niej tutaj;
- ustawa o jawności życia publicznego (projekt z dnia 8.01.2018 r. został skierowany do Komitetu Stałego Rady Ministrów), która w obecnym brzmieniu obejmuje znaczną liczbę firm faktoringowych jako co najmniej średnich przedsiębiorców i przewiduje obowiązek przyjęcia wewnętrznych regulacji anty-korupcyjnych (o której pisałem tutaj);
- ustawa o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia zatorów płatniczych (przyjęto projekt z dnia 14.09.2018 r.) – która istotnie wpływa na branżę w zakresie m.in. skrócenia terminów płatności b2b do 60 dni, przyspieszenia postępowania nakazowego, wprowadzenia obowiązku raportowania sprawozdań o stosowanych terminach zapłaty w transakcjach handlowych itp. (o której niedługo będę pisał na Blogu).
Mając powyższe zmiany na względzie – rok 2018 pozwoliłem sobie nazwać „Rokiem Compliance”. W tym roku ilość wewnętrznych procedur do opracowania i wdrożenia w spółkach z branży jest bowiem rekordowa. Warto tutaj wspomnieć także o procedurze dot. sygnalistów oraz czarnej i białej liście podatników VAT. Wzrost znaczenia compliance, jak również sankcji za niedostosowywanie się do przepisów powoduje konieczność powołania w większości firm faktoringowych stanowiska ‘compliance officer’. Obecne czasy prowadzą do wniosku, iż ten kto nie chce zostać w tyle, musi w sposób przemyślany, rozważny profesjonalny dostosowywać się do zmieniającego się otoczenia prawnego. Wzrasta znaczenie procesjonalnego outsourcingu usług obcych. Natomiast największym wyzwaniem pozostaje wdrażanie zmian prawnych bez negatywnej ingerencji dla działalności operacyjnej i bez utrudniania życia klientom i pracownikom.
Jednocześnie, gratuluję PZF wspaniałej organizacji Kongresu. Na pewno wszyscy będą z niecierpliwością wyczekiwać przyszłorocznego, jubileuszowego X Międzynarodowego Kongresu Faktoringu!
