Rząd szykuję podwyżkę opłat sądowych oraz obszerną nowelizację KPC. Jak wynika z uzasadnienia projektu – „proponuje się dostosowanie opłat do aktualnej siły nabywczej pieniądza między innymi poprzez podwyższenie niektórych opłat sądowych, zmniejszenia liczby opłat stałych.”. Poniżej krótko o planowanych zmianach.
OPŁATY
- Najmocniej wzrosną opłaty w sprawach kwot niższych niż 20 tys. zł – dotychczas obowiązywała zasada dla postępowania zwykłego i upominawczego o opłacie stanowiącej 5% kwoty. Obecnie wprowadzone zostaną stałe opłaty „widełkowe”. W sprawie tych drobnych spraw miejscami opłata wzrośnie nawet kilkukrotnie;
- W sprawach od 20.001 zł do 2.000.000 zł opłaty nie ulegną zmianie (5% wartości roszczenia);
- Dotychczas górną granicą opłaty była kwota 100.000 zł, a obecnie ma być 500.000 zł. To oznacza duże ograniczenie dochodzenia roszczeń w dużych sprawach;
- W mojej ocenie najbardziej dotkliwa będzie zmiana kosztów postępowania nakazowego. Tym trybem wszakże firmy faktoringowe dochodzą zapłaty zadłużenia z weksla – wobec wystawcy i poręczycieli. Dotychczas obowiązywała zasada: opłata od pozwu w post. nakazowym to zaledwie 1,25% wartości dochodzonej kwoty (np. sumy wekslowej) czyli ¼ ze standardowych 5%. Natomiast to pozwany który chciał wnieść zarzuty od nakazu zapłaty musiał pokryć 3,75% opłaty. Przykład: weksel na 1.000.000 zł – faktor płaci opłatę od pozwu 12.500 zł, faktorant jeśli chce się odwołać – 37.500 zł. Po reformie: faktor płaci opłatę od pozwu 25.000 zł, faktorant jeśli chce się odwołać – również 25.000 zł. Przy kwotach poniżej 20.000 zł te koszty proporcjonalnie wzrosną jeszcze bardziej. Dla faktorów oznacza to podwyżkę o 100% w sprawach o największych wartościach.
- Wzrosną opłaty w niektórych sprawach nie majątkowych – np. wieczystoksięgowych;
- Opłatą stałą w wysokości 100 zł zostanie także obciążona strona, która wnosi o wezwanie na rozprawę świadka, biegłego lub strony po zatwierdzeniu planu rozprawy.
- Pojawi się opłata stała w kwocie 100,00 zł za uzasadnienie wyroku;
ODRĘBNE POSTĘPOWANIE W SPRAWACH GOSPODARCZYCH
- Postępowania nadal mają być prowadzone przez sądy gospodarcze;
- Postępowania mają trwać z założenia do 6 miesięcy, co oczywiście wydaje się być nierealne;
- Postępowania gospodarcze będą wiązały się z większym rygoryzmem i obostrzonymi wymaganiami w stosunku do stron;
- W sprawach mają występować posiedzenia przygotowawcze, które pomogą zaplanować rozprawę, ustalić terminy, kwestie sporne, dowody, harmonogram i tzw. plan. Czyli zmierzamy w kierunku stylu amerykańskiego;
- Koniecznością będzie przedstawienie wszelkich twierdzeń i dowodów już na samym początku postępowania pod rygorem ich pominięcia;
- Planuje się wprowadzenie prymatu dowodu z dokumentu. Dowód z zeznań świadka będzie możliwy jedynie w braku innych środków dowodowych lub gdy w sprawie pozostaną niewyjaśnione fakty istotne dla jej rozstrzygnięcia. Ta zmiana z punktu widzenia działalności firm faktoringowych jest pozytywna. Może przyczynić się do walki ze zjawiskiem ‘zawodowych świadków’ oraz działania wspólnie i w porozumieniu faktorantów z kontrahentami na szkodę faktora;
- Możliwe będzie złożenie przez świadka zeznania na piśmie, jeżeli sąd tak postanowi;
- Nowością będzie obowiązek podawanie przez strony adresu e-mail, co ma usprawnić kontakt sądu ze stroną. Będzie to wymóg formalny pozwu;
- Ciekawym rozwiązaniem ma być też umowa dowodowa, mocą której strony będą mogły wyłączyć z procesu określony rodzaj dowodu (np. dowód ze świadków / z biegłego). Potencjał zastosowania tego rozwiązania dla branży bankowej / finansowej, w tym faktoringowej jest duży i wymaga czasu dla pokazania praktycznych aspektów funkcjonowania tego rozwiązania.
Powyżej nakreślono jedynie najważniejsze zmiany dla branży. Natomiast zmiany KPC są ogromne i wpływ na postępowanie sądowe będzie znaczący. Wzrośnie również rola fachowego pełnomocnika do prowadzenia spraw sądowych z racji znaczącego sformalizowania postępowania i wprowadzenia nowych sankcji oraz wyższych kosztów.
Szczegóły w druku nr 3137 – Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw.
O ostatecznym kształcie ustawy w przypadku jej uchwalenia poinformuję na Blogu.
