Ustawa o zatorach uchwalona przez Sejm.

W czwartek 4.07.2019 r. wieczorem Sejm uchwalił ustawę o zatorach płatniczych. Obecnie projekt trafi do Senatu. Ustawa ma wejść w życie dnia 1.01.2020 r. W skrócie najważniejsze zmiany wg obecnego brzmienia:

1. Termin zapłaty w transakcjach „asymetrycznych” (dłużnikiem jest duży przedsiębiorca, a wierzycielem MŚP) nie będzie mógł przekraczać 60 dni, liczonych od dnia doręczenia dłużnikowi faktury.
2. W pozostałych stosunkach handlowych (brak relacji asymetrycznej) termin również nie ma przekraczać 60 dni, chyba że strony postanowią inaczej i pod warunkiem, że ustalenie nie jest rażąco nieuczciwe wobec wierzyciela. W tym ostatnim przypadku chodzi o branże o dłuższym cyklu rotacyjnym sprzedaży produktu (np. meblarska). Jeśli strony zastrzegły termin płatności niezgodnie z treścią ustawy, wówczas stosuje się termin krótszy. Taka sytuacja generuje ryzyko dla faktorów, zwłaszcza przy nabywaniu już istniejących i z pozoru niewymagalnych wierzytelności (które de facto mogą okazać się wymagalne) – chodzi np. o trójstronne porozumienia związane ze zmianą faktora przez faktoranta, jak również z ubezpieczycielami przy umowach z przejęciem ryzyka na polisie własnej klienta.
3. Przyznano również prawo do odstąpienia przez wierzyciela od umowy gdy termin zapłaty ustalony w umowie jest nadmiernie wydłużony, a ustalenie tego terminu było rażąco nieuczciwe wobec wierzyciela. To również może ingerować w stosunek handlowy objęty faktoringiem.
4. Dłużnik będący dużym przedsiębiorcą będzie miał obowiązek złożenia drugiej stronie transakcji handlowej oświadczenia o posiadaniu w poprzedzającym roku podatkowym statusu dużego przedsiębiorcy – najpóźniej w momencie zawarcia umowy.
5. Duzi przedsiębiorcy będą zobowiązani składać on-line Ministrowi Finansów sprawozdanie o stosowanych terminach zapłaty – corocznie do dnia 31 stycznia. Niezłożenie sprawozdania albo złożenie oświadczenia niezgodnego ze stanem rzeczywistym będzie zagrożone karami wskazanymi w ustawie.
6. Duże firmy które płacą za późno mają być karane…. pieniężną karą administracyjną. Kara będzie nakładana przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w wysokości obliczonej według wzoru wskazanego w ustawie.
7. Dłużnik będący dużym przedsiębiorcą w transakcjach asymetrycznych będzie miał obowiązek samodzielnego naliczania odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych uwzględniając te roszczenia we własnych księgach rachunkowych.
8. Stosowanie nadmiernie wydłużonych terminów zapłaty w transakcjach handlowych będzie również działaniem sankcjonowanym pod kątem czynów nieuczciwej konkurencji, prawa zamówień publicznych oraz ochrony konkurencji i konsumentów.
9. Podwyższono wysokość stopy odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych o 2 punkty procentowe.
10. Zwiększono wysokość rekompensaty za dochodzenie kosztów odzyskiwania należności różnicując jej wysokość: 40 EUR dla świadczenia do 5.000 zł, 70 EUR dla świadczenia od 5001 zł do 50.000 zł, 100 EUR dla świadczenia powyżej 50.000 zł.
11. Wprowadzono wprost zakaz zbywalności roszczenia o rekompensatę. Tą zmianę argumentowano walką ze zjawiskiem masowego obrotu rekompensatami i dochodzenia ich „pakietowo”. Jest za wcześnie aby ocenić czy Sądy dopuszczą zbywalność roszczenia o rekompensatę wraz z roszczenie nabytym przez faktora od faktoranta wobec odbiorcy. Zachodzi jednak ryzyko uznawania braku zbywalności rekompensaty, nawet pomimo tego że cesja rekompensaty w przypadku faktoringu jest nieodłącznie związana z cesją należności głównej, nie ma więc charakteru spekulacyjnego, czy zarobkowego.
12. Rewolucja nastąpi również w zakresie tzw. ulgi na złe długi. Co do zasady wierzyciel będzie mógł pomniejszyć podstawę opodatkowania o kwotę wierzytelności niespłaconej i nie zbytej w ciągu 90 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub fakturze (rachunku).
13. Zaproponowano uproszczenie procedury nakazowej – sąd ma wydawać nakaz zapłaty na podstawie dołączonej do pozwu umowy oraz dowodu doręczenia dłużnikowi faktury. Dodatkowo skrócono terminy wydawania nakazów i wyznaczania terminów rozpraw. Ponadto Sąd ma z urzędu (bez konieczności składania wniosku) doliczać na rzecz wierzyciela rekompensatę i odsetki za opóźnienie w transakcjach handlowych.