Krótsze terminy przedawnienia a branża faktoringowa (o nowelizacji).

Już za tydzień – w dniach 27.02 – 1.03.2018 r. – Sejm zajmie się kwestią przedawnienia. Rozpatrywany będzie rządowy projekt zmiany kodeksu cywilnego. Szanse na jego uchwalenie wydają się być wysokie.

Jakie zmiany przewiduje projekt?

• Skrócenie podstawowego terminu przedawnienia z 10 lat do 6 lat;
• Skrócenie terminu przedawnienia roszczeń stwierdzonych prawomocnym wyrokiem sądu itp. z 10 lat do 6 lat, a w zakresie świadczeń okresowych do 3 lat;
• Zmiana sposobu liczenia terminów przedawnienia – miałyby kończyć się z końcem roku kalendarzowego (czyli de facto ulegałyby częściowemu przedłużeniu – jak przy podatkach);
• Wprowadzenie w roszczeniach p-ko konsumentom nowej formuły urzędowego przedawnienia powodującego brak możliwości skierowania sprawy do sądu po upływie terminu przedawnienia (chyba że wg Sądu uwzględnienia roszczenia wymagają względu słuszności);
• W przypadku sprzedaży konsumenckiej używanych rzeczy ruchomych roczny termin przedawnienia roszczeń z rękojmi nie może zakończyć się przed upływem 2 lat od dnia wydania rzeczy.

Jakie znaczenie będzie miało uchwalenie zmian dla branży faktoringowej? Moim zdaniem:

• Co najważniejsze – 3-letni termin przedawnienia w relacji przedsiębiorca – przedsiębiorca (b2b) oraz 2-letni w tej samej relacji przy sprzedaży towarów i usług w związku wykonywaną działalnością gospodarczą nie ulegnie zmianie. Ten termin jest natomiast kluczowy z punktu widzenia działania większości firm faktoringowych (wykup wierzytelności z obrotu b2b);
• Zwiększy się liczba spraw kierowanych do komorników, bowiem sprawy zakończone wyrokiem (nakazem zapłaty) i zakończone bezskuteczną egzekucją będą „odświeżane” zamiast co 10-lat – co 6-lat – czyli ulegnie zwiększeniu rotacja takiej ponownej egzekucji. Generuje to wyższe koszty dla wierzycieli z uwagi na konieczność ponoszenia zaliczek do komorników;
• Wiele firm faktoringowych będzie zmuszonych do zmiany swoich wewnętrznych procedur windykacyjnych typu compliance i dostosowania ich do nowych przepisów – zwłaszcza w zakresie ‘wznawiania umorzonych egzekucji’ opisanym powyżej;
• Drastycznie spadnie wartość portfela wierzytelności wobec konsumentów;
• Zachodzi ryzyko podejmowania prób wzruszenia przez firmy transakcji na portfelach wierzytelności z racji nagłej zmiany stosunków gospodarczych;
• Może spaść wartość aktywów wybranych faktorantów posiadających portfel wierzytelności wobec konsumentów;
• Może spaść wartość zabezpieczenia ustanowiona na wierzytelnościach wobec konsumentów.

Zmiany bardziej odczują firmy obracające wierzytelnościami, firmy posiadające wierzytelności wobec konsumentów oraz sami konsumenci:

• Firmy opierające swoją działalność w całości albo w części na windykacji należności wobec konsumentów powinny przemodelować swoją działalność, prognozy oraz regulacje wewnętrzne;
• Zostaną oddalone przedawnione pozwy p-ko konsumentom co spowoduje przerzucenie kosztów na wierzycieli (firm faktoringowych dotyczy to w minimalnym stopniu);
• Spadnie rentowność branży windykacyjnej, bowiem w pewnym sensie zostanie ona ‘wywłaszczona’ z części posiadanych wierzytelności. Nagle i drastycznie spadnie wartość portfela windykacyjnego tych firm;
• Do kluczowej kwestii urośnie status konsumenta i powstaną przed Sądem liczne spory w tym zakresie, w tym spory między sądami o właściwość rozpoznania sprawy pomiędzy wydziałami gospodarczymi a cywilnymi.

Co ze sprawami ‘w toku’?

• Ustawa niejako ‘zadziała wstecz’ bowiem obejmie sprawy będące w toku.
• Bieg krótszego terminu przedawnienia rozpoczyna się z dniem wejścia w życie nowej ustawy.
• Jeżeli jednak przedawnienie rozpoczęte przed dniem wejścia w nowej ustawy nastąpiłoby przy uwzględnieniu dotychczasowego terminu przedawnienia wcześniej, przedawnienie następuje z upływem tego wcześniejszego terminu.
• W przypadku spraw w toku (przedawnionych) – we wszystkich trwających w tej chwili sprawach sądowych, w których pozwanym jest konsument, powództwo będzie oddalane (Sąd uwzględni zarzut przedawnienia z urzędu). Ta regulacja może doprowadzić do oddalenia tysięcy spraw w toku przez Sądy i przerzucenia ich kosztów na strony dochodzące zapłaty (wierzycieli).

Link do projektu Nowelizacji.

W tym wpisie nie opisałem wszystkich zmian jakich spodziewam się w praktyce pod kątem koniecznych do podjęcia działań ze strony firm faktoringowych. Ramy objętościowe wpisu oraz jego charakter są bowiem ograniczone.