Cesja dokonana w ramach faktoringu powoduje iż faktor (cesjonariusz) wstępuje w miejsce faktoranta (cedenta) w ramach wierzytelności powstałej w stosunku do kontrahenta (dłużnika). Czy jednak cesja idzie tak daleko aby na faktora przechodziły również elementy wewnętrzne relacji handlowych faktorant-kontrahent – takie jak zapis na sąd polubowny?
Okazuje się że tak. Takie stanowisko wyraził bowiem Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 3.09.1998 r., sygn. akt: I CKN 822/97 uznając, że:
- Cesjonariusz wstępuje w pozycję prawną cedenta. Niejako drugą stroną tej zasady jest dopuszczalność podnoszenia przez dłużnika wobec cesjonariusza wszelkich zarzutów, które miał przeciwko cedentowi w chwili powzięcia wiadomości o przelewie (art. 513 § 1 k.c.). Dłużnik wierzytelności z umowy zawierającej zapis na sąd polubowny, pozwany przed sąd powszechny, może więc podnieść zarzut zapisu na sąd polubowny (art. 697 § 2 w zw. z art. 202 k.p.c.) także przeciwko cesjonariuszowi;
- Skuteczność zapisu na sąd polubowny wobec cesjonariusza wyklucza możliwość powoływania się na brak zapisu na sąd polubowny, gdy powód występuje jako cesjonariusz, który nabył wierzytelność objętą zapisem;
Stanowisko to zostało przyjęte dość powszechnie. Spotkało się jednak także z komentarzami krytycznymi. Z jednej bowiem strony arbitrażowa droga sądowa nie stanowi elementu treści wierzytelności, z drugiej jednak strony cesja nie może pogarszać sytuacji dłużnika. Jednego słusznego rozstrzygnięcia tego problemu nie ma, jednakże nie można pominąć znaczenia cytowanego powyżej orzeczenia, bowiem prawdopodobieństwo podzielenia jego tezy przed sąd I instancji rozpoznający sprawę jest bardzo wysokie.
W praktyce zatem należy liczyć się z tym, iż pozwanie przed sądem powszechnym kontrahenta (dłużnika) może wiązać się z ryzykiem podniesienia przez niego zarzutu zapisu na sąd polubowny. Z moich obserwacji wynika jednak, że są to sytuacje rzadkie.
Ten wpis jest fragmentem cyklu artykułów skategoryzowanych jako „zakres faktoringu (cesji)”.
